σελ.14

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΑΣ

Ως προς την προέλευση του ονόματος της Θεάς και ως προς την καταγωγή της υποστάσεώς της, έχει επικρατήσει μία διάστασις γνωμών. Παρά πάντα ταύτα, αψευδής μάρτυς της Ελληνικότητας της Θεάς παρέμεινε το όνομά της. Η ρίζα του «δι» σημαίνει λάμπω (διαύγεια/δι-αύγεια) και συνδέεται με την λάμψη ημερησίου φωτός όπως ιδίως τούτο εμφανίζεται στον ουρανό κατά το λυκαυγές της ημέρας.

Αλλά και το α΄συνθετικό τούτο καθώς επίσης και το επίθετο άφριος-αφρία είναι συνώνυμο του αιθέρος και της φωτεινής ατμόσφαιρας.

Όσον αφορά την λατρεία της Θεάς ως Ουρανία, κατά την παράδοση της Β΄ χιλιετίας π.Χ., εθεωρείτο η Θεία Μητέρα των πάντων. Ο Πλάτων την αναφέρει ως Θεά αμήτορα – κόρη του Ουρανού ο οποίος αιτιολογεί την Ουρανία της υπόσταση – και ως υπέρτατο μητρικό όν.

ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

Η καταστροφή του Ιερού της Ερυκίνης Αφροδίτης συνετελέσθη περί το τέλος του 4ου αιώνος μ.Χ. υπό των Χριστιανών και ηκολούθησε η εξαφάνισις της αρχαίας θρησκείας και λατρείας.

Αλλά εις την περίπτωσιν ειδικώτερον της Β.Δ. καταγωγής της Θεάς Αφροδίτης, και δή της Ουρανίας, μητρός των πάντων, πολλά στοιχεία της εισέδυσαν εις τον Χριστιανικόν κόσμον, ολιγώτερα με άμεσον και περισσότερα με έμμεσον τρόπον.

Η ερήμωσις του Ιερού της Ερυκίνης Αφροδίτης διακόπτεται μόνον δια της ετησίας Χριστιανικής εορτής της Αναλήψεως, η οποία τελείται εις το ύπαιθρον κατά έθιμον της Παλαιοχριστιανικής εποχής.

Την κατασίγασιν των Ελληνικών προ Χριστιανισμού ναών και ιδίως των Μαντείων μαρτυρεί ευγλώτως η ακόλουθος πληροφορία του Αγίου Γρηγορίου του Νανζιανζηνού:

«Ουκ έτι φθέγγεται δρυς, ουκέτι λέβης μαντεύεται, ουκέτι Πυθία πληρούται. Πάλιν η Κασταλία σεσίγηται και σιγά και ύδωρ εστίν ου μαντευόμενον αλλά γελώμενον.»

Απόδοσις εις την νεωτέραν Ελληνικήν: Δεν μιλάει πιά η βελανιδιά, δεν δίνει μαντείες ο λέβης, η Πυθία δεν εκπληρώνει τον σκοπό της. Πάλι έχει σιγάσει η Κασταλία και έπαυσαν να ζητούν μαντείς από το (ιερό) νερό του αλλά το χλευάζουν/το περιγελούν.