σελ.7
Ο Καούς πρέπει να προσδιοριστεί ότι ευρίσκεται μετά την διάβαση του Άρσενος ποταμού, προς την κατεύθυνση του χωριού Κάτω Σπάθαρη. Εκεί υπάρχουν λείψανα αρχαίου οικισμού, αρκετά των οποίων ήρθαν στο φως κατά την εκσκαφή για τα υδροηλεκτρικά έργα της ΔΕΗ. Η θέση των άλλωστε εις τον χώρο αυτόν δικαιολογεί και το όνομα της κώμης αυτής (Καούς): είναι χαμηλή, υπήνεμος και υγρά, ως εκ τούτου δε θερμή.
Μένει λοιπόν η ταύτιση των λειψάνων παρά τα Τρόπαια/Ηρώο εις το Βούτσι. Τα λείψανα αυτά φρονούμεν ότι ανήκουν εις την αρχαίαν πόλιν Στράτον. Τα λείψανα αυτά επισημάνθηκαν υπό του Λεονάρδου (εφόρου αρχαιοτήτων). Επίσης τα αναφέρει ο Παπανδρέου (Καλαβρυτινή Επετηρίς, 1906). Πενήντα έτη περίπου αργότερον ο Lemerle απεκάλυψε εις το μέρος αυτό τμήμα ενός κτίσματος. Ευρέθησαν δε και λείψανα κτίσματος επιβλητικών διαστάσεων, από ογκόλιθους.
Δια να μη την αναφέρει ο Παυσανίας την πόλη αυτή, αν και διήλθε πλησίον της, αυτή έπεται ότι είχε επί της εποχής του περιπέσει σε λήθη και αφάνεια, ενώ συγχρόνως και το στρατιωτικό κατόρθωμά της, το οποίο συνεδέετο με την ίδρυσιν των τροπαίων/ηρώου εις την έξοδόν της, είχε λησμονηθεί.
Κατά την γνώμην μας η αρκαδική αυτή πόλις της χώρας των Θελπουσίων ήταν η Στράτος. Η Ομηρική Στράτος ή ο Στράτος αναφέρεται στην Ιλιάδα (Β 603 κ.ε) ότι συμμετείχε στην Τρωική εκστρατεία από κοινού με άλλες Αρκαδικές πόλεις υπό τον βασιλέα της Τεγέας, τον Αγαπήνορα, δια πλοίων του Αγαμέμνονος.
“ … ‘Ρίπην τε Στρατίην τε και ηνεμόεσσαν Ενίσπην, … ”
Ο Πολύβιος την αναφέρει στις εκστρατείες του Φιλίππου Ε΄ της Μακεδονίας εις την Πελοπόνησον. (Ο Φίλιππος Ε΄ βασίλεψε από το 221-179 π.Χ.) Προφανώς ο Φίλιππος ο Ε΄, αναχωρήσας εκ Ψωφίδος, ακολούθησε την οδό η οποία φέρει από τα Τρίποταμα προς τον Ερύμανθον (πιν. 2) και αφού κατέλαβε την Λασιώνα, εξεδίωξε από εκεί την Ηλειακή φρουρά. Αμέσως δε εν συνεχεία αναφέρει ο Πολύβιος ότι ο Φίλιππος ο Ε΄ κατέλαβε και την Στράτον, “εκλιπόντων των Ηλείων” και την αποκατέστησε στους Θελπουσίους.
Ότι η θέση της Στράτου δύναται να προσδιοριστεί εις το χωριό Βούτσι και παρά τον δρυμόν Αφροδίσιον αλλά και τα Τρόπαια/Ηρώο φαίνεται και εκ των εξής στοιχείων:
α) Ευρίσκονται λείψανα αρχαίας πολέως στο Βούτσι και η πόλις αυτή αναφέρεται στην χώρα των Θελπουσίων.
β) Ο χώρος αυτός απετέλει φυσικό οχυρό όπου και η Στράτος, η οποία ήλεγχε την περιοχή δια φρουράς έχουσα ανοικτό ορίζοντα από την Φολόη έως και την πέραν του Λάδωνος περιοχής.
Ο Στράβων ενάμισυ αιώνα προ του περιηγητού μας πληροφορεί ότι η Στράτος επί της εποχής του είχε ερημωθεί.
Την ταύτιση αυτή της Στράτου συνεπικουρεί και γλυπτό, μέρος συνθέσεως, προερχόμενο εκ των Αγίων Θεοδώρων. Το γλυπτό αυτό ευρίσκεται εις την οικίαν του ιατρού Β. Σεραφείμ και μνημονεύεται από τον Λεονάρδο. Εταυτίσθη από την Χ. Καρδαρά με θνήσκουσα Νιοβίδα της Ελληνιστικής εποχής (συμπεριλαμβάνει την εποχή του Φιλίππου Ε΄). Οπότε μάλλον η σύνθεση του γλυπτού έγινε υπό των Θελπουσίων της Στράτου μετά την επιτυχή εκδίωξη της Ηλειακής φρουράς και ήτο προσαρτημένο στο τρόπαιο.