σελ.10

Νερα’ι’δοράχης . Εις την Νερα’ι’δοράχη ευρέθησαν υπολείμματα κεραυνών (τα λεγόμενα κεραύνεια). Αυτά εδημιουργήθησαν από την πτώση κεραυνών στο έδαφος, οι οποίοι κατά την τήξη του χώματος συρρικνώθησαν και εν συνεχεία λόγω της μεγάλης θερμότητας μετατράπηκαν σε βώλους από μόνον μεταλλικά στοιχεία κυρίως. Οι λίθοι αυτοί είναι γνωστόν ότι χρησιμοποιούντο εις το Ιδαίον άντρον εις την Κρήτην δια καθαρμούς.

Άλλος παράγων δημιουργίας του ναού αποτελεί η σύνοπτος θέα που παρέχει. Δηλαδή υπάρχει δυνατότης ελέγχου μεγάλης εκτάσεως. Επίσης ρόλο σημαντικό είχε η πλαισίωση του Ιερού από τον παρακείμενο απαραβίαστο δρυμό ,όπου σήμερα η Κοντοβάζαινα. Ένα άλλο στοιχείο είναι ότι στην περιοχή υπήρχε ήδη παλαιό οδικό δίκτυο.

Ακόμη ένας λόγος ο οποίος συνετέλεσε στην ανάπτυξη του Ιερού ήτο η μεγάλη ετήσια εορτή του θερινού ηλιοστασίου προς τιμήν της Θεάς Αφροδίτης. Ήταν έλξις κατοίκων των πλησιοχώρων περιοχών κυρίως της Ψωφίδος και της Θελπούσης. Τούτο άλλωστε συμβαίνει με την επιβίωση της εορτής της Αναλήψεως. Κατά την εορτή οι πιστοί αφιέρωναν ενδύματα και πλοκάμους μαλλιών ιδιαιτέρως οι γυναίκες και οι μελλο(ή νεο-) νυμφοι. Άλλα έθιμα μερικά εκ των οποίων διατηρούνται και σήμερον είναι τ’ Άη Γιάννη οι φωτιές. Επίσης ασκείται και σήμερον το έθιμο της μαντείας γνωστόν ως “κλείδωνας”.

Υπάρχουν ενδείξεις εκ των οποίων είναι δυνατόν να διατυπωθεί η γνώμη ότι η εορτή του θερινού ηλιοστασίου ετελείτο εις το Ιερόν ώς έναρξις του νέου έτους όπως εορτάζετο και εις άλλα μέρη, ενώ εις άλλα εγίνετο η έναρξις του έτους κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο ή κατά μία ή άλλη εποχή των ισημεριών.

Με το θερινό ηλιοστάσιο συνεδέετο από παλαιοτάτης εποχής η συζυγία Σελήνης και Αφροδίτης.

Οπωσδήποτε δια τον πανηγυρισμόν της μεγάλης αρχαίας εορτής του θερινού ηλιοστασίου εις το Ιερόν της Ερυκίνης Αφροδίτης υπήρχε άνετος χώρος προς συγκέντρωσιν των λατρευτών και των θυμάτων, πηγή για παροχή ύδατος και λουτρών, εγκαταστάσεις προς παροχήν χρησμών αλλά και συνεστίασιν του ιερατείου και των μελών της ομηγύρεως και το ορεινόν πλησίον του ουρανού τοπίον. Επίσης παρήχετο άπλετος θέα δια την παρακολούθησιν της “στροφής” του ηλίου, της συνόδου Σελήνης Αφροδίτης και Ηλίου.

Εντός του Αφροδισίου δρυμού όπου τώρα η Κοντοβάζαινα ευρέθησαν αρχαία λείψανα κτιρίου χρησιμοποιούμενου ίσως υπό των κατοίκων των πλησίον περιοχών ώς στάσις κατά την μετάβασίν των πρός την εορτήν του Ιερού.

Το Ιερό ανεπτύχθη και ως Μαντείο την διαχείριση του οποίου είχε ικανό ιερατείο. Απόδειξις τούτου είναι η εύρεσις του μαντικού πυρήνα εις το Ιερόν. Η δρυς και η πέτρα.

Δρύς και πέτρα εις την Ελληνική συνείδησιν απετέλουν πηγήν μαντείας, υψηλής σημασίας την οποίαν ώφειλαν να συμβουλεύονται κυρίως οι ηγεσίες όταν επρόκειτο για θέματα καίριας σπουδαιότητος. Τα εξ’ αυτών εκπεμπόμενα σημεία ηρμηνεύοντο προφανώς καταλλήλως υπό ειδικού προς τούτο ιερατείου εξ’ ου και διετηρήθη η φράσις δια πέτρας και δρυός οράν.

Η δρύς άλλωτε ονομαζόμενη και φηγός – η Ψωφίς εκαλείτο άλλωστε και Φηγία – ήτο το κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικόν δένδρον των Αρκαδικών ορεινών περιοχών το οποίον απετέλει βασικόν μέσον συντηρήσεως ανθρώπων και ζώων και κύριο σύμβολο της λατρείας του Διός. Ο καρπός του δένδρου αυτού ήτο φαγώσιμος υπό πλείστων λαών με εξαιρετικές διατροφικές ιδιότητες. Εξ’ ου και η λέξις φαγητό (φηγός) που χρησιμοποιούμε σήμερον.

Άλλος σημαντικός παράγων δημιουργίας του Ιερού και Μαντείου είναι η παρουσία μολύβδου.